جامعه شناسی آموزش پرورش علاقه بند

توضیحات

جامعه شناسی آموزش پرورش علاقه بند

انتشارات روان

علی علاقه بند

هر فصل به یک موضوع یا بُعد مهم از ارتباط بین جامعه و نظام آموزشی پرداخته است. در زیر توضیحات مختصری درباره هر فصل آورده‌ام:

1. جامعه و آموزش و پرورش: بررسی رابطه کلی بین جامعه و نظام آموزش و پرورش و نقش آموزش در زندگی اجتماعی.
2. جامعه‌شناسی و آموزش و پرورش: معرفی مفاهیم و نظریات پایه‌ای جامعه‌شناسی و کاربرد آن‌ها در نظام آموزشی.
3. نهاد آموزش و پرورش: تحلیل نظام آموزش به عنوان یک نهاد اجتماعی و بررسی ساختارها و کارکردهای آن.
4. آموزش و پرورش در آرای پیشگامان جامعه‌شناسی: دیدگاه‌های بزرگان جامعه‌شناسی (مانند دورکیم، وبر، مارکس) درباره آموزش و نقش آن در جامعه.
5. رویکردهای نظری در جامعه‌شناسی آموزش و پرورش: بررسی مکاتب نظری مختلف مانند کارکردگرایی، تضاد و نظریه‌های انتقادی در زمینه آموزش.
6. نظریه‌های آموزش و پرورش آموزشگاهی: تحلیل نظریه‌هایی که به طور خاص بر روی آموزش رسمی و مدارس متمرکز هستند.
7. اهداف و کارکردهای آموزش و پرورش رسمی: بررسی اهداف و وظایف نظام آموزش رسمی از منظر فردی و اجتماعی.
8. جامعه‌پذیری: نقش آموزش در فرآیند جامعه‌پذیری و آموختن ارزش‌ها، هنجارها و فرهنگ جامعه به افراد.
9. پرورش سیاسی: آموزش و پرورش به عنوان ابزاری برای تربیت شهروندان آگاه و مشارکت در زندگی سیاسی.
10. آموزش و پرورش و قشربندی اجتماعی: تأثیر نظام آموزشی بر توزیع فرصت‌ها و نابرابری‌های اجتماعی.
11. آموزش و پرورش و تغییر اجتماعی: نقش آموزش در تسهیل تغییرات اجتماعی و اصلاحات.
12. تحول جامعه‌شناسی آموزش و پرورش: تاریخچه و تحول این شاخه علمی و تغییرات در رویکردهای مطالعه آموزش و جامعه.

بیش از یک قرن از زمانی که امیل دورکیم، جامعه‌شناس برجسته فرانسوی، بر ضرورت مطالعات جامعه‌شناختی در حوزه آموزش و پرورش تأکید کرد، می‌گذرد. دورکیم معتقد بود که آموزش و پرورش یکی از نهادهای اساسی جامعه است که نه تنها به انتقال دانش و مهارت‌ها می‌پردازد، بلکه به تقویت هنجارها و ارزش‌های اجتماعی و شکل‌دهی به جامعه نیز کمک می‌کند.

دورکیم از جمله نخستین کسانی بود که به طور سیستماتیک به بررسی آموزش و پرورش از منظر جامعه‌شناسی پرداخت. او بر این باور بود که آموزش ابزاری است که از طریق آن جامعه ارزش‌ها، هنجارها و رفتارهای مطلوب خود را به نسل‌های جدید انتقال می‌دهد. به همین دلیل، دورکیم تأکید داشت که آموزش و پرورش باید از طریق رویکردی علمی و جامعه‌شناختی مورد مطالعه قرار گیرد.

از زمان دورکیم تاکنون، جامعه‌شناسی آموزش و پرورش به عنوان یک شاخه تخصصی از جامعه‌شناسی توسعه یافته است. این رشته به بررسی تعاملات پیچیده بین نظام‌های آموزشی و ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی پرداخته و بر مسائلی همچون نابرابری‌های اجتماعی، قشربندی اجتماعی، نقش آموزش در تغییرات اجتماعی و جامعه‌پذیری تأکید می‌کند.

تحقیقات در این حوزه نشان می‌دهد که آموزش و پرورش نه تنها نقش مهمی در بازتولید و حفظ ساختارهای اجتماعی دارد، بلکه می‌تواند عاملی برای تغییرات اجتماعی و ارتقاء عدالت اجتماعی نیز باشد. نظریات مختلف در این زمینه مانند نظریات کارکردگرایی، تضاد و نظریات انتقادی به شکل‌گیری فهمی عمیق‌تر از نقش آموزش در جامعه کمک کرده‌اند.